MENEMEN, İZMİR (Haberler.com) – İzmir’in Menemen ilçesinde yedek subay olarak görev yapan Öğretmen Mustafa Fehmi Kubilay, şeriat isteyen bir grup tarafından öldürülmüştür. Onun yardımına koşan bekçi Hasan ve bekçi Şevki de onunla birlikte öldürülmüştür. Cumhuriyet tarihine damga vuran bu korkunç olay, Menemen Olayı nedir sorusuna insanlar yanıt aramakta. Mustafa Fehmi Kubilay kimdir? Kaç yaşında ve nasıl öldürülmüştür? Bütün bu soruların yanıtı haberimizdedir…
MENEMEN OLAYI NEDİR?
Menemen Olayı ya da Kubilay Olayı nedir? İzmir’in Menemen ilçesinde, askerliğini yedek subay olarak görev yapmakta olan Öğretmen Mustafa Fehmi Kubilay’ın ve yardımına koşan bekçiler Hasan ve Şevki’nin şeriat isteyen bir grup tarafından öldürülmesi sonucundan gerçekleşmiş bir olaydır. Şeriat ile laiklik arasındaki mücadeleyi vurgulaması açısından Cumhuriyet tarihine damga vuran ve önemli olaylarından biri olarak kabul edilir. Menemen Olayı’nın sonrasında bölgede sıkıyönetim ilan edilmiştir. General Mustafa Muğlalı başkanlığında kurulan Divanı Harpte failler (idam dahil) çeşitli cezalara çarptırılmıştır.
NASIL OLDU?
23 Aralık 1930 sabahı Manisa’dan Menemen’e gelen dördü silahlı altı kişi, bir camiden aldıkları yeşil sancağı sabah namazından sonra ilçe meydanına dikerek silah zoruyla etraflarına adam toplamaya çalışmışlardır. Sarıklı ve cübbeli bu kişilerin, Şeyh Esat’ın Manisa’da Nakşibendi tarikatını yaymakla görevlendirdiği Laz İbrahim tarafından yönlendirildiği iddia ediliyor.
Halkın katılmasıyla isyancı grup kısa süre içinde büyüdü. İlk eylemciler arasında, Giritli Derviş Mehmet, Şamlı Mehmet, Sütçü Mehmet Emin, Nalıncı Hasan ve Küçük Hasan vardı. Derviş Mehmet cemaate kendini mehdi olarak tanıtıyormuş ve dini korumaya geldiklerini söylüyorlarmış. Arkalarında 70 bin kişilik halife ordusu olduğunu ve öğle saatlerine kadar şeriat bayrağı altında toplanmayanların kılıçtan geçireceğini söylemişlerdir.
Eylemciler meydana diktikleri ve şeriat sancağı olarak adlandırdıkları yeşil bayrağın çevresinde dönmeye aynı zamanda tekbir getirmeye ve zikretmeye başlamışlardır.
“Şapka giyen kafirdir. Yakında yine şeriata dönülecektir.” diye slogan söylemlerinde bulunuyorlarmış. Bu sayede isyan hareketi başlatmış oldular. Bayrağın altından bazı kişileri geçirdiler. Bunlar arasında fabrikada işçisi Hayimoğlu Jozef gibi gayrimüslimler de vardı. Eyleme katılan insanların bir kısmının halife ordusunun geleceği endişesiyle boyun eğdiği iddia edilmekte.
MENEMEN OLAYI NE ZAMAN OLDU?
Menemen Olayı23 Aralık 1930 günü, İzmir’in Menemen ilçesinde, askerliğini yedek subay olarak yapmakta olan Öğretmen Mustafa Fehmi Kubilay’ın ve yardımına koşan bekçiler Hasan ve Şevki’nin şeriat isteyen bir grup tarafından öldürülmesi sonucunda çıkan bir olaydır. Şeriat ile laiklik arasındaki mücadeleyi vurgulaması açısından Cumhuriyet tarihine damga vuran olaylarından biri olarak kabul edilir.
MUSTAFA FEHMİ KUBİLAY KİMDİR?
Mustafa Fehmi Kubilay (1906 – 23 Aralık 1930, Menemen, İzmir), Türk öğretmen ve asteğmendir. Kubilay Olayı olarak tanımlanan ve Menemen’de Mustafa Fehmi Kubilay, Bekçi Hasan ve Bekçi Şevki’nin 23 Aralık 1930’da Cumhuriyet karşıtı bir grup tarafından öldürülmesiyle başlayan ve faillerin yargılanmasıyla devam eden, Ocak – Şubat 1931 aylarını kapsayan olaylar zincirinin simgesi olan Türk askeridir. 1906’da Kozan’da Giritli bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Baba adı Hüseyin, anne adı Zeynep’tir. Mustafa Fehmi Kubilay 1930 yılında öğretmen olarak İzmir’in Menemen ilçesinde asteğmen rütbesiyle askerlik görevini yapmıştır. 23 Aralık 1930’da Derviş Mehmet’in başında olduğu bir grup isyancı tarafından öldürülmüştür.
Gündem